Schuldgevoel & schaamte
Vorige week ging de les over schuldgevoel. Dat knagende gevoel dat je iets niet goed hebt gedaan. Dat stemmetje dat zegt dat je het anders had moeten doen. Dat is precies de functie van schuldgevoel: jezelf corrigeren waar je van het rechte pad af gaat. Te zorgen dat je integer handelt, volgens jouw normen en waarden. Een soort innerlijke rechter.
Helaas is schuldgevoel ook misbruikt door onze opvoeders / leraren / kerk om ons te sturen of manipuleren. Door ons een schuldgevoel aan te praten als we niet zouden voldoen aan de regels. Bijvoorbeeld stil zitten, netjes schrijven, lief zijn, beleefd doen, niet huilen, naar de kerk gaan want als je dat niet doet ben je zondig / lastig / verdorven of een schande voor je familie. Als kind kon je deze boodschappen niet buiten je houden, je hebt ze geïnternaliseerd. Zodat je nu zelf doorgaat met het herhalen van deze kritiek en je gebukt blijft gaan onder schuldgevoel.
Andersom komt ook veel voor helaas, dat schuldgevoel wordt genegeerd. Denk maar aan de managers van banken die elkaars zakken vullen met exorbitante bonussen, of mensenhandelaars of seksueel misbruik in de kerk. De gezonde zelfcorrigerende functie van schuldgevoel is daar achterwege gebleven.
Goed en fout zijn lastige begrippen. Die polariteit leidt al snel tot veroordelen, mensen tot dader en slachtoffer maken. Kan je jezelf of een ander vergeven voor gedrag dat voortkomt uit onbewustheid? Volgens de yogafilisofie is het belangrijk om je bewust te worden van oorzaak en gevolg. Wat creëer je met je handelen, woorden, gedachten?
In de kundalini yoga cultiveren we de neutral mind. Dit is je vermogen om neutraal te zijn, niet reactief. Je wordt niet heen en weer geslingerd tussen de dingen die je niet wil en de dingen die je wil krijgen. In deze staat van zijn kan je intuïtief waarnemen, lezen wat er tussen de regels staat, de lange termijn gevolgen van je handelen overzien. De neutral mind helpt je de Universele waarheid te zien, los van jouw persoonlijke belang of strategisch meebewegen met wat je omgeving van je wil.
We hebben een oefenserie gedaan voor de neutral mind en de meditatie Shabad Kriya. Deze meditatie helpt ook bij slaap problemen. Yogi Bhajan raadde aan deze meditatie 40 dagen achtereen te doen, niet alleen voor een diepe en ontspannen slaap, maar ook: “To think better, work better, share better, love better and fight better”.
Deze week gaat de les over schaamte. Schaamte is een indicator voor je eigenwaarde, het beeld dat je hebt van jezelf (in vergelijking met anderen). Als je je schaamt wil je een bepaald deel van jezelf bedekken zodat het niet zichtbaar is voor anderen. Schaamte werpt licht op onze schaduwkanten. Het doel van schaamte is het ontwikkelen van zelfliefde; zichtbaar te maken waar je jezelf afwijst en wat er nodig is om jezelf te accepteren zoals je bent, met je onvolkomenheden.
Als sociaal wezen zijn/waren we voor onze overleving afhankelijk van acceptatie door de groep. Dat maakt dat we heel gevoelig zijn voor afwijking van de groepsnorm. Om er bij te horen laten we onszelf in de steek en ontwikkelen een strategie om geaccepteerd te worden. We passen ons aan, pleasen anderen, lopen op onze tenen of doen ons voor als slim, sterk, aardig, grappig of sexy. Schaamte gaat soms ondergronds en uit zich dan bijvoorbeeld als perfectionisme of wordt naar buiten geprojecteerd door kritisch en afwijzend naar anderen te zijn.
De kans op een vervullend en gelukkig leven is groter als je jezelf de ruimte geeft jezelf te zijn. Het is de kunst om een balans te vinden tussen wat jij nodig hebt om gelukkig te zijn en wat van je gevraagd wordt door je omgeving.
Als je werkt met je schaamte ontdek je welk deel van jezelf je afwijst, waar dat oordeel vandaan komt en wat er nodig is om je zelfwaardering te herstellen. Misschien is het nodig op te komen voor jezelf en verwachtingen van anderen te negeren. Of is het nodig een onjuist zelfbeeld te updaten of een schaduwkant van jezelf te accepteren. Soms wijst schaamte je erop dat je (met een compassievolle correctie) je gedrag in lijn moet brengen met je waarden.
Schaamte kan getriggerd worden doordat iemand je in het heden veroordeelt of afkeurt. Vaak reageren we daar op met afwijzing van de boodschap(per) of aanpassing van ons gedrag om aan de norm te voldoen. Maar schaamte kan ook gebaseerd zijn op ervaringen in het verleden waardoor je bent gaan geloven dat je niet goed genoeg bent, niks kan/weet, lelijk, dom of onhandig bent. Dit kan je beperken in je wat je onderneemt of laat zien van jezelf, waardoor deze gedachten bevestigd worden. We doen in de les van deze week een ademoefening die helpt om jezelf (en de boodschappen over jezelf) helder te kunnen zien bij een schaamte aanval. De oefening geeft de energie en kracht om vanuit je eigen waarheid te handelen. En we doen de oefenserie Cut Negative Past Impressions, waarmee te je onderbewuste schoon kunt maken en oude zelfbeelden kunt loslaten. Zodat je kunt zien wie je werkelijk bent – prachtig, onschuldig, capabel – en de vrijheid hervindt om jezelf te zijn. We eindigen met de celestial communication “I am the Light of the Soul”, een positieve bekrachtiging. Je vind de muziek op Spotify.